Brijuni eilanden

Tito's buitenverblijf
De Brijuni-eilanden zijn vooral bekend vanwege de historische gebeurtenissen die er in de moderne geschiedenis plaatsvonden. Maarschalk Tito had er buitenverblijven en officiële staatsverblijven waar hij enkele maanden per jaar verbleef en waar hij tal van buitenlandse leiders sprak. In de jaren vijftig beklonk Tito hier bijvoorbeeld samen met premier Jawaharlal Nehru van India en president Nasser van Egypte de oprichting van de Beweging van Niet-Gebonden Landen. Recenter, in 1991, werd op de Brijuni-eilanden het Akkoord van Brijuni gesloten tussen Slovenië en de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië (SFRJ). Daarmee werd nog een poging ondernomen om het uiteenvallen van Joegoslavië te verhinderen.

Romeinse villa's en tempels
De eilandengroep bestaat uit twee grotere eilanden, Veli (Groot) Brijuni en Mali (Klein) Brijuni, en 12 kleinere eilandjes. De twee grote eilanden werden in de prehistorische tijd voor het eerst door mensen betreden. Vanaf 177 v.Chr. gingen de eilanden tot het Romeinse rijk behoren. De Romeinen lieten er grote zomervilla's bouwen, met eigen tempels erbij.

Grote veranderingen kwamen er na 1893. In dat jaar kocht een vermogende ondernemer uit Merano, Paul Kuppelwieser, de archipel. Op Veli Brijuni bouwde hij in Habsburgse neoklassieke stijl grote hotels, een casino en een jachthaven, met de bedoeling er een afgeschermd lustoord en trefpunt voor grootindustriëlen en andere vooraanstaanden van te maken. Dat lukte aardig, hoewel af en toe de eertijds veel voorkomende malaria nog wel eens roet in het eten gooide. Na de Eerste Wereldoorlog zakte het jetsettoerisme weg. In de Tweede Wereldoorlog bombardeerden de Geallieerden de eilanden, waardoor Kuppelwiesers droom letterlijk in rook opging. Tito pikte de draad weer op, maar op een andere manier; de Brijuni-eilanden werden staatseigendom en waren verboden gebied voor buitenstaanders. Na de dood van de maarschalk werd de gehele eilandengroep in 1983 een nationaal park. Vanaf 1984 kunnen georganiseerde excursies naar Veli Brijuni gemaakt worden vanuit Fazana. Sinds 1998 is het er ook mogelijk vanuit Pula trips naar Mali Brijuni te maken.

Een excursie naar Veli Brijuni duurt ongeveer een halve dag. Als je gast bent van een van de drie hotels (met nog steeds, hoe nostalgisch, veel jarenzestig-aankleding) of van een van de vijf villa's die verhuurd worden, kun je uiteraard langer blijven. Een aantal andere luxe oude villa's op het